Marc Chagall stamt uit een vroom-Joods milieu in de negentiende eeuwse Russische vazalstaat Belarus (Wit-Rusland). Tot het moment dat hij zich als kunstschilder bekwaamt in St.Petersburg, woont hij in Vitebsk, een stad met zestigduizend inwoners, grofweg tienduizend Russisch-Orthodoxe Christenen, tienduizend Rooms-Katholieke Christenen en veertigduizend Chassidische Joden. Begonnen met tekenen, aquarelleren en schilderen groeit hij uit tot een van meest veelzijdige kunstenaars die de Europese cultuur heeft voortgebracht.  

Na zijn dertigste laat hij zijn vaderland voorgoed achter zich, vestigt zich in Parijs en vraagt het Frans staatsburgerschap aan.  In zijn Parijse studiejaren heeft hij daar het licht van de vrijheid ervaren en de geborgenheid gemist van zijn oude milieu.  Voor de liefde tussen mensen als het onontbeerlijke cement voor elke samenleving,  ziet hij als oorsprong de liefde die er tussen twee mensen op kan bloeien. Dat thema zal hem sterk bezig houden in zijn drie beroemde etsenreeksen gemaakt in opdracht van Vollard: bij Gogols boek over de Dode Zielen, bij de gedichten van de Fabels van La Fontaine en bij de verhalen uit het Bijbelse Boek.

Vrijwel onafgebroken geplaagd door gevechten en oorlogen om hem heen, besluit hij na de 2e WO zijn kunstenaarschap in te zetten om de vrede te bevorderen.  Een roepingsbesef dat gedurende zijn ballingschapsjaren in de VS opkomt door het gemak waarmee kunstenaars aldaar heenstappen over al het oorlogsgeweld. Chagall zal zijn laatste dertig jaren gebruiken om zijn artistieke gaven in te zetten voor het bereiken van de wereldvrede.  Hij doet dat in een poging om greep te krijgen op het gemeenschappelijke waarop het Shalom, Pacem, Vrede, Salem, Peace rust.  Vorm geven aan die beelden die in alle mensen en volkeren van diverse geloven en landen in de Westerse wereld opgeslagen liggen.  Veel kunstbroeders nemen het hem kwalijk dat hij zo 'de kunst' gebruikte.  Hij overlijdt op 97-jarige leeftijd in zijn woonplaats St.Paul-de Vence in Zuid-Frankrijk in het besef dat hij niet voor niets geleefd heeft.   

Uit het bovenstaande zijn grofweg Chagalls drie levensfasen te destilleren.  Deze indeling naar Chagalls beweegredenen speelt zo'n voorname rol in het omgaan met Chagalls werk, dat het hieronder wat uitgediept wordt. 

Chagalls eerste levensfase

De eerste (ruim dertig) jaren is Chagall de jonge, zelfbewuste idealist, die opgroeit in een wereld waaraan hij zijn bijdrage wil leveren. Met ijzeren hand dwingt hij zichzelf om een groot kunstenaar te worden (zie zijn zelfportret ‘met de zeven vingers’ in het Stedelijk Museum te Amsterdam). Dat idealisme krijgt zijn plek wanneer hij de bevrijding van de Russische revolutie ervaart. Voor het eerst ziet hij dat de mensen in Rusland het 'slavenjuk' af kunnen leggen om -door Lenin aangezet- zich vrije burgers te voelen, zoals de Parijzenaars. Hij zet zich volledig in voor de idealen van de Russische Revolutie en zal na enkele jaren ontgoocheld door de wrede werkelijkheid dit land de rug toekeren. 

Chagalls tweede levensfase 

Hij keert terug naar Parijs en zal zich de tweede dertig jaren -los van elk idealisme- een goed leven als gevestigd kunstenaar permitteren, waarin het thema van de vrijheid (graag in circusbeelden gebracht) en de liefde (graag in vrijende paartjes vorm gegeven) terugkeren. Thema’s die overschaduwd worden door het opkomend nazisme en gevechten tussen volkeren en religies. Het kruisbeeld pakt hij hiertoe op om het lijden dat mensen elkaar aandoen te verbeelden. Tegen zijn zin in, maar noodgedwongen moet hij Europa in 1941 overhaast verlaten om het vege lijf te redden. 

Chagalls derde levensfase

De Amerikaanse samenleving van frigidaires en sleeën van auto's mist de diepgang van de Europese cultuur en de zwaarte waarmee een eeuwenoude geschiedenis haar stempel drukt op de samenleving. Dan groeit het missionaire besef in hem:

moet hij blijven schilderen om er de brandkasten van rijke mensen mee te vullen?  Meer en meer voelt hij zich geroepen om vanuit zijn leven te midden van oorlogsgeweld, godsdiensttwisten, racistische pogroms en volkerenmoord,  zich in te zetten voor de wereldvrede. Niet langer als jeugdige idealist, maar gelouterd en zich bewust van eigen feilbaarheid.  Zelf heeft hij deze levensperioden wel vergeleken met de drie levensfasen van die Bijbelse Mozes uit de Pentateuch,  de Mozes naar wie hij vernoemd is.  Pas in de laatste dertig jaren krijgt Mozes een prominente rol in zijn werken....tot vervelens toe uitgekauwd in de lithoserie van Mozes, die hij op zijn tachtigste jaar in het Engels liet verschijnen. Hij identificeerde zich meer en meer met die Bijbelse Mozes. En hij kreeg steeds sterker het gevoel dat de drie opeenvolgende levensfasen van de Mozes uit de Thorah inherent zijn aan elk compleet mensenleven.  

-wordt vervolgd-

Amsterdam, augustus 2013

Pieter Zuidema  

In zes delen van de "Chagall Lithographs" zijn al zijn lithografieën geordend op datum. Vanaf 1922/23 (M.001) tot maart 1985 (M.1073). Ze zijn gecommitteerd aan de strengere normen van Chagall.

Kornfelds catalogus van Chagalls eerste etsen, houtsneden en lino's verscheen in 1970. Het omvatte al deze werken van Chagall (K.001 tot en met K.123) tot 1966, met uitzondering van de drie etsen-reeksen, die in opdracht van Vollard werden vervaardigd.

Kornfelds plan om een afzonderlijke editie aan deze werken te wijden, kreeg een andere vorm met de publicatie in 1970 van de etsreeks onder de nrs. AV.001 tot en met AV.303. Chagall vertrouwde Kornfeld de catalogus toe van zijn etsen, houtsneden en lino’s vanaf 1967. ‘

Nu kunt u deze 229 werken vinden in de catalogus 'THE MISSING LINK'. U kunt de catalogus raadplegen op onze website of bestellen voor de dagprijs via info@chagall.nl

Op donderdag 18 april opent in de Gouwekerk te Gouda de unieke expositie Bible Art: Van Dalí tot Chagall. Het gaat om een exclusieve samenstelling van ruim 250 litho’s, gravures, tekeningen en artefacts van onder andere Salvador Dalí en Marc Chagall. De expositie is een initiatief van de eigenaar van de Gouwekerk en White House Development.

‘De expositie is zelden internationaal tentoongesteld en komt slechts eenmalig naar Nederland,’ aldus eventcoördinator Paul Koster. ‘Het is een zorgvuldige samenstelling uit de gevarieerde privécollectie van de Duitse arts Heinz Ess, een verwoed kunstliefhebber uit Daleiden.’ Naast de werken van Dalí en Chagall bevat de expositie creaties van de Franse kunstenaars Gustave Doré en Gottfried Engelmann én de Duitse schilder en graficus Otto Dix. De expositie is extra bijzonder omdat het een eerbetoon is aan de kernwaarden en het saoorspronkelijke doel van de Gouwekerk.

Bijbels thema

De tentoongestelde stukken hebben alle een bijbels thema. Van Dalí worden 40 tekeningen van het Bijbelse Jeruzalem geëxposeerd. Van de hand van Chagall zijn 48 originele lithografieën uit de serie The Bible I en II te bewonderen. Verder worden bijzondere artefacts van de diverse kunstenaars uitgestald in vitrines.

Jan van Lokhorst

Ook de Goudse kunstschilder Jan van Lokhorst zal een deel van zijn werken uit het project Esther tentoonstellen. Van Lokhorst maakte de afgelopen jaren acht schilderijen en ruim 100 tekeningen over dit bijzondere bijbelverhaal. ‘Ik ben er zo’n zes jaar geleden mee begonnen. Het is een verhaal met thema’s die nog steeds actueel zijn.’

Openingstijden

De expositie Bible Art: Van Dalí tot Chagall loopt van donderdag 18 april tot en met zondag 30 juni. Openingstijden zijn van dinsdag tot en met zondag van 10:00 uur t/m 18:00 uur. Op maandagen is de expositie gesloten. Ook op Koningsdag is de Gouwekerk gesloten voor publiek.

Ticketverkoop

De entreeprijs voor volwassenen bedraagt € 10,-. Kinderen van 12 t/m 17 jaar betalen € 5,-. Tot 12 jaar is de toegang gratis. Tickets zijn te koop op Gouwekerk.comof vanaf 18 april aan de deur. De dichtstbijzijnde parkeergarage is Q-Park op Sint Mariewal 3 op ongeveer 5 minuten loopafstand van de expositie.

Bron: https://degouda.nl/gouwekerk-gouda-decor-voor-bible-art-expositie-met-dali-en-chagall/

Na afloop van de eredienst op zondag 23 september 2018 wordt om 11.30 uur een serie kunstwerken van Marc Chagall (1889 -1987) overgedragen aan de kerkgemeenschap van Bennekom en zijn vroegere pastor de heer Ben Piepers. De werken worden permanent tentoongesteld in de Maria Virgo Regina-kerk.

Deze “Mozes-serie” uit 1956 omvat de 4 kleurenlitho’s  M.123,  M.124,  M.125,  M.126  en vier zwart/wit-litho’s; M.127,  M.128,  M.129,  M.130.  De zwart/wit-litho’s zijn afgedrukt op de achterkant van de kleurenlitho’s. Voor zover ons bekend is deze serie in zijn volledigheid van acht werken nergens ter wereld permanent zichtbaar. Het gaat het om een unieke Chagall-presentatie, aangezien de vier bladen aan beide kanten getoond worden. Je kan zelfs door de zwart/wit kant heen de kleuren zien van de litho op de ommezijde.

Chagall zag de vier kleurenlitho’s als de basis van zijn meer dan honderd Mozes-werken:

M.123:  Mozes ontvangt de wetstafels uit Gods hand op de berg Horeb  

M.124:  De woedende Mozes smijt de tafels stuk als hij de afgodendienst van zijn volk ziet

M.125: God roept Mozestot de orde en laat hem de wetten opnieuw in steen uitbeitelen

M.126: Mozes peilt zijn volk bij het afdalen van de berg Horeb met de tafels in zijn armen.

Meer informatie en openingstijden http://www.rkkerkbennekom.nl